Het niets dat alles is (23)
Is het moeilijk om in de leegte jezelf, wie je wezenlijk bent, te ontdekken? Het weten achter je te laten en je nergens mee te identificeren? Je niet te vereenzelvigen met je denken en je lichaam? Alle ambities, angsten, verlangens te laten varen? Elk houvast los te laten?
Te vertrouwen op het onbekende? Erop te vertrouwen dat je in de leegte gevonden wordt door, wie je ten diepste bent?
Als je denkt dat het moeilijk is, maakt dat de afstand tot het ontdekken juist groter.
Door: Eddy Karrenbelt
Te schrijven over de leegte is ‘niet te doen’. Je kunt het alleen maar Zijn.
de leegte die overvloed is
waar je ‘het niets dat alles is’ kunt vinden
waar het niets stil is, vredig, oneindig en eeuwig
alles louter leven, liefde en vreugde
waar je niets anders kan … dan Zijn
Vele wijzen, uit verschillende levensbeschouwingen, zijn ons voorgegaan en schreven over, de overvloed van, de leegte:
Nisargadatta: ‘Bevrijd jezelf van namen en vormen en van de angsten en verlangens die ze voortbrengen en dan blijft leegte over. Maar de leegte is boordevol’.
Zhuang Zi: ‘Alle mensen nemen het volle. Ik alleen neem het ledige. Ik neem niets in voorraad en zo heb ik overvloed’. ‘Wanneer de ziel stil is en zonder beelden, dan is zij open en kan ontvangen. In de open ziel kan Tao neerdalen’.
Sjams van Tabriz: ‘Terwijl iedereen in de wereld ernaar streeft ergens te komen en iemand te worden, alleen maar om het vervolgens achter zich te laten als ze doodgaan, richt jij je op de hoogste fase van het niets. Leef dit leven zo licht en leeg als het getal nul. We zijn niets anders dan een aardewerken pot. Het is niet de decoratie aan de buitenkant, maar de leegheid aan de binnenkant die ons overeind houdt.’
Eckhart: ‘God werkt zonder middel en zonder beeld. Hoe meer jij zonder beeld bent, des te meer ben jij ontvankelijk voor Zijn inwerking, en hoe meer je bent ingekeerd tot zelfvergetelheid, des te dichter ben je daarbij. Hoe meer je jezelf leeg maakt als een woestijn en hoe onwetender, om zo meer nader je Hem’.
Een van de grote wijzen van de Advaita Vedanta, Vasistha zei: ‘Wanneer alle mentale bewegingen ophouden ben jij ‘Dat wat is’. Ik schreef er eens het volgende gedicht over:
Dat wat is
niets anders
zou ik jou willen geven
dan dat
dat wat is
dat wat geen woorden heeft
geen gezicht
geen tijd
geen gedicht
geen lied
… of soms bijna
dat wat verlangt naar
dat het is
tenminste dan toch
iets vaker niet verstopt
dat wat verdriet is
en geluk
en alles
en niets
eigenlijk niets
niets anders
dan leven
diep van binnen
heel diep
hoe ik ook zoek
ik kan dat niet vinden
geen bloemen
geen vaas
geen vers
geen boek
niets
niets anders dan
dat het is
af en toe
in stilte
herkenbaar
in stilte
ontmoetbaar
die stilte
die herkenning
die ontmoeting
zou ik jou willen geven
als ik die zou kunnen geven
die stilte
die liefde
dat wat is
‘Dat wat is’, is de leegte die overvloed is. Ik hoef ‘Dat wat is’ niet te geven, want het is onze ware natuur. Als wij ‘Dat’ in onszelf ontdekken, zijn wij, wie wij wezenlijk zijn, louter leven, liefde en vreugde.
Het wezenlijke
wie ik wezenlijk ben
deed … opdat zij zich kon openbaren
mij in eindeloze leegte staren
evenzeer bracht ze mij tot niets
teneinde … in stil verdriet
ik alles achterliet
moederziel was ik alleen
voordat zij in mij
en met mij in iedereen
voorbij duisternis en licht
gelukzalig scheen
De column is 20 september 2024 gepubliceerd op www.ongrond.nl